Het Kempense Hoogstraten ligt bij de grens van Nederland en dus aan de rand van ons land. Maar zelfs voor die grens getrokken werd, was Hoogstraten een plaats voor randgevallen. In de kolonie van Wortel vonden mensen uit de rand van de maatschappij een thuis en nu, zoveel eeuwen later, is de kolonie UNESCO erfgoed. Hoog (-straten) tijd om er een kijkje te nemen.

Hoogstraten en Wortel-Kolonie

Om Hoogstraten, en dan vooral Wortel-Kolonie, goed te begrijpen, moeten we een stukje terug in de tijd. In de 19e eeuw is er nog geen sprake van Nederland en België, maar wel van de Verenigde Nederlanden. Er heerste armoede. Om die armoede te bestrijden, werden er zeven zogenaamde Koloniën van Weldadigheid opgericht in de Verenigde Nederlanden.

Zo’n kolonie was in essentie een stuk grond waar armen, wezen en landlopers – al dan niet verplicht – konden gaan wonen. De bedoeling was dat ze de grond er zouden verbouwen waardoor ze zelfvoorzienend zouden worden en zichzelf uit de armoede zouden trekken. Elke kolonie was natuurlijk een beetje anders, maar ze hadden wel veel kenmerken gemeen, zoals vierkante lappen grond gescheiden door lanen en dreven, en kleine boerderijen.

Het project liep een tijdje, maar kwam niet helemaal van de grond. Sommige koloniën deden het beter dan anderen. In de loop ter tijd kregen ze een andere bestemming, werden er bejaarden of zelfs gevangen opgevangen. Maar het landelijke landschap werd min of meer behouden en dat is wat de koloniën zo bijzonder maken.

Intussen zijn de Koloniën van Weldadigheid beschermd door UNESCO en dat is waar ze in Hoogstraten – terecht – heel trots op zijn. Je kan Wortel-Kolonie vrij bezoeken: het landschap heeft iets nostalgisch, alsof je terug in de tijd stapt. Het terrein is ruim 540 hectaren groot en bestaat uit akkerland, heide met vennen, dreven die dwars door het bos snijden, boerderijen en grasland.

Wortel-Kolonie nodigt uit tot wandelen en tot ontdekken. Het landschap is divers en ruim, en biedt plaats aan iedereen die er even op uit wil. Even weg uit de drukte van het dagdagelijkse leven. Zowel liefhebbers van natuurstilte als gezinnen die even stevig willen ravotten vinden hun plekje in Wortel-Kolonie.

Ontdek Wortel-Kolonie met je gezin

Kinderen zijn misschien wel de meest veeleisende avonturiers. Ze zijn volop bezig met de wereld te ontdekken en hun focus verandert constant. Een terrein als Wortel-Kolonie heeft genoeg in petto om zelfs de nieuwsgierigste kinderen bezig te houden.

Een gezinsbezoek aan Wortel-Kolonie start met de wandelapp Vossenstreken. Spelenderwijs ontdekken onze kleine avonturiers Wortel-Kolonie vanuit verschillende invalshoeken, zoals de geschiedenis van de kolonie, het grensgebied van België en Nederland en aan de hand van de miljoenen insecten die op het domein leven. Modderige knieën en pretogen verzekerd.

Ouders kunnen natuurlijk meekijken terwijl hun kinderen de wandelapp uittesten, maar ze kunnen zelf ook de Kolonie-app gebruiken, waarin Lieven Van Gils je door de geschiedenis van Wortel-Kolonie leidt.

Van een dagje wroeten in de natuur krijg je dorst. In bezoekerscentrum De Klapekster weten ze wel raad met dorstige avonturiers. Groot én klein. Hier hoef je geen liflafjes en tierlantijntjes te verwachten, maar wel pure Kempense gastvrijheid. Een perfecte stop tijdens je wandeltocht of om je dag af te sluiten.

Is een dag te kort voor jullie grote avontuur? Middenin Wortel-Kolonie vind je een van Vlaanderens paalcampings: een stukje natuur waar je mag wildkamperen in een straal van tien meter rond de waterpomp. Er zijn helemaal geen faciliteiten, maar dat maakt het net zo avontuurlijk. Vergeet zeker je slaapzak en zaklamp niet!

Een weekendje weg met twee

Het warme zomerseizoen, maar ook de kleurrijke herfst zijn geweldige momenten om Hoogstraten en Wortel-Kolonie te verkennen tijdens een weekendje weg met je lief. Onderweg naar Hoogstraten beluister je de podcast Aan de Rand van het Land, waarin onder andere Lieven Van Gils, ambassadeur van Wortel-Kolonie, en historica Geertje Bernaerts over de kolonie, maar vooral over de mensen die er leefden, vertellen.

Bezoek Wortel-Kolonie eerst met een gids, die je alles vertelt over de geschiedenis van het domein, maar ook over de natuur en de dieren die er leven. Verken daarna het domein aan de hand van de vele wandelroutes, zoals het Jan Huetpad dat aan de Sint-Jan-de-Doper-kerk van Wortel vertrekt en op de Nederlandse grens danst. Bootjesven, dat je onderweg tegenkomt, is een geweldige plaats voor een pauze of zelfs een picknick.

Logeren doe je in de sfeervolle B&B De Grote Plaats, vlakbij de poort van Wortel-Kolonie. Geniet van de gezellige kamer, van het ontbijt en van de tuin die je helemaal voor je alleen hebt. En wanneer je uitgeslapen weer op pad wil, dan kan je er fietsen huren om Wortel-Kolonie vanuit een andere hoek te ontdekken met de Landlopersroute.

Of trek Hoogstraten in voor een koffie in koffiebar Ladorée, in de oude pastorie van het Begijnhof, dat eveneens beschermd wordt door UNESCO. ‘s Avonds, na een boeiende dag in stad, kan je aan tafel schuiven bij restaurant Sterk, dat gerund wordt door twee jonge twintigers met visie.

Het Kempisch landschap

Het veelzijdige, uitgestrekte terrein van Wortel-Kolonie trekt, naast gezinnen en koppels, ook sportievelingen aan. Mensen die graag stoom afblazen in een groene omgeving. Fietsers en wandelaars vinden hun gading in de themaroutes of op de knooppunten die rond en door Wortel-Kolonie lopen, maar er is ook een hardloopparcours.

Het hardloopparcours volgt bijna enkel onverharde wegen om en door Wortel-Kolonie. Je kiest zelf of je de route van vijf, zes of tien kilometer volgt. Wil je meer kilometers of meer variatie, dan vorm je gewoon een eigen route op het bestaande parcours. Na je training kom je weer op adem in de bossen.

Je kan voor een dagje hardlopen naar Wortel-Kolonie reizen, maar je kan er ook een weekendje van maken. In Hoogstraten vind je hotel De Jachthoorn, dat met zijn moderne kamers een geweldige uitvalsbasis vormt om de streek te verkennen. Ontdek ook het restaurant én de friterie van het hotel. Dat heb je wel verdiend na een sportieve dag.

Mix ‘n’ match

Soms vergeet een mens welke hidden gems we in eigen land hebben. Onze geschiedenis is zo divers en heeft overal sporen nagelaten; Wortel-Kolonie is daar een uitgelezen voorbeeld van. Maar ook Hoogstraten zelf koestert zijn geschiedenis. Het Begijnhof van Hoogstraten is bijzonder mooi en wanneer je door het stadscentrum slentert, vind je arbeidershuisjes, stadshuizen en villa’s uit verschillende tijdperken en stromingen. Vergeet vooral niet om een bezoekje te brengen aan de Sint-Katharinakerk uit de 16^e eeuw, die in de volksmond ‘Ons Katrien’ genoemd wordt.

Je kan Hoogstraten en Wortel-Kolonie op zo veel verschillende manieren verkennen. De drie bovenstaande ideeën voor een weekendje weg zijn niet meer dan dat: ideeën. Inspiratie. Met het aanbod van de regio stel je evengoed je eigen weekendje weg samen. Al wat je moet doen, is kiezen (wat misschien nog niet zo gemakkelijk is als het klinkt). De website van Visithoogstraten helpt je alvast op weg.

Reis naar Hoogstraten

Hoogstraten ligt in het noordelijkste puntje van België, bij de Nederlandse grens. De gemeente bestaat uit de stad Hoogstraten en de dorpen Meer, Meerle, Meersel-Dreef, Minderhout en Wortel. Je kan Hoogstraten gemakkelijk met de auto bereiken. Met het openbaar vervoer gaat ook. Daarvoor neem je de trein naar station Noorderkempen in Brecht en reis je verder met de bus, of neem je de bus vanuit Turnhout of Antwerpen.

In de Kempen is het altijd een beetje warmer dan in de rest van het land en dat maakt de regio een geweldige vakantiebestemming. Of je nu een dagje wil uitwaaien of een weekend in alle rust wil genieten van natuur, van culinaire geneugten of van een beetje rust en stilte, je vindt altijd je meug in de Kempen.
Dit jaar werkt Reisgoesting nauw samen met de Kempen. Dit is het vierde artikel in een reeks over geweldige Kempische bestemming. Afgelopen maanden kon je al lezen over Lier, Geel en Westerlo. Meer info over de warmste regio vind je op de website van Toerisme Kempen.