Een van de landen die ik de laatste jaren het meeste bezocht, is Oostenrijk. De bergen zitten daar voor iets tussen, maar ook het culinaire, de geschiedenis en de cultuur van dit land. Dit zijn mijn favoriete dingen aan Oostenrijk.

Het culinaire thuiskomen

Het is heerlijk om na een lange dag reizen met open armen ontvangen te worden in een Oostenrijkse berghut. De hartelijkheid, de huiselijkheid. Voetjes onder tafel en genieten. Dat voelt simpelweg als thuiskomen.

Tijdens de zomer van 2019 volgde ik de Nockalmstrasse. Een route die zich haarspeldbocht na haarspeldbocht door de bergen slingert. De hele dag genoot ik van de zon, van de bergen vol alpenbloemen. En toen het middag was, was mijn bezoek aan berghut Zechneralm de kers op de taart.

Ik koos käsnudeln, een soort van robuuste ravioli gevuld met kaas en kruiden, overgoten met geklaarde boter. Vingers en duimen aflikken. Ik dronk daar een Almdudler bij, omdat ik gewoonweg niet in Oostenrijk kan zijn zonder Almdudler te drinken, maar een lokale wijn of glas bier had daar ook prima bij gesmaakt.

En net toen ik dacht dat ik geen hap meer kon eten, schoof de ober een bord Kaiserschmarrn op de tafel. Stukken pannenkoek met rozijnen, appelmoes en vanillesaus. Héérlijk.

Ik zei het al. Dat voelt als thuiskomen.

De graffiti van Wenen

De sfeer in een stad is de optelsom van zijn geschiedenis. En dat is in Wenen niet anders. Tijdens mijn bezoek aan de hoofdstad van Oostenrijk genoot ik van de immense stadspaleizen, de kerken, de musea. Maar het was de straatkunst die mij écht veroverde.

Ik liet de winkelstraat en de musea achter mij, en liep dieper de stad in. Weg uit het historische centrum, in de richting van het Donaukanaal. De sfeer was er losser, onbevangen. Mensen liepen langs het water, lieten hun benen bungelen over de rand van de kaaien of genoten van de zon in een van de vele pop-up bars.
Ik keek er mijn ogen uit. De kaaien, de pilaren, de bruggen dragen imposante stukken straatkunst. Graffiti in alle soorten en kleuren, van kleine delicate stukken tot levensgrote murals.

Een stad is op zijn eigen geschiedenis gebouwd. Maar onze generaties drukken er evengoed hun stempel op. Wanneer je een stad bezoekt, loont het altijd om de straatkunst op te zoeken. Vaak zijn er gegidste wandelingen, street art apps of zelfs gratis routes die je langs de mooiste stukken straatkunst leiden. Zo ontdek je een stad uit een nieuwe invalshoek. Aanrader!

Het stille bergleven

Hoeveel ik houd van de Oostenrijkse steden, ik geniet meer van het bergleven. Van kleine dorpen waar de tijd vervliegt zonder dat je erg in hebt. Waar je maar weinig mensen tegenkomt, waar je slentert tussen de houten boerderijhuizen en waar de kerk het hoogste gebouw is. Zo’n dorpen.

Ik bezocht het dorp Thierbach, in de regio Wildschönau, tijdens de winter. Er lag natuurlijk sneeuw en de wegen waren ijzig. Net wanneer ik dacht dat de auto het zou opgeven en ik de berg zou afschuiven, verscheen Thierbach. Een piepklein dorp, verscholen tussen twee zacht glooiende bergtoppen. De sneeuw lag dik op de daken, de geur van een houtvuur hing tussen de houten huizen.
Ik was instant verliefd. Thierbach is een dorp waar je een tijd in een vakantiehuis wil wonen. Gewoon genieten terwijl de dagen weken en of zelfs maanden worden. Boeken lezen, sneeuwwandelingen maken, thee drinken voor het haardvuur.

Ik had maar een middag in Thierbach. Ik dronk wat warms in de historische Stube van gasthuis Sollererwirt, verkende de kerk en genoot van de sneeuw die diep, diep rond het dorp lag. En toen ging ik weer weg. Ik wenste dat ik niet weg moest, dat ik mezelf kon nestelen in Thierbach.

Misschien. Ooit.

Geschiedenis op elke straathoek

Oostenrijk is een oud land, dat doorheen de geschiedenis inkromp en weer uitdijde. Talloze vorstenhuizen, families, landheren drukten hun eigen stempel op het land. En dat zie je nog steeds. Reis je door het mooie land dan zie je kastelen op heuveltoppen, hoor je de klokken van de kerken door de valleien echoën en logeer je in boerderijen die soms letterlijk eeuwenoud zijn.

Ik hou van die levende geschiedenis. Ik neem graag de tijd om op ontdekking te gaan in die kerken, die kastelen. Vaak hebben de kerken een rijk interieur of zijn ze kleurrijk beschilderd met Bijbelse taferelen.
Het liefst ga ik op zoek naar de kleine knekelhuizen die je overal in Oostenrijk vindt. Plaatsen waar botten en beschilderde schedels bewaard worden in kleine kapellen of nissen.

Tijdens mijn bezoek aan Innsbruck nam ik een namiddag de tijd om het Tiroler Volkskunstmuseum te bezoeken. Een plaats gewijd aan de kleine dingen die een volk uniek maken. Zoals handgemaakt speelgoed en poppen. Traditionele kledij en een Krampus kostuum. Gebedsvoorwerpen en werktuigen.

Dat soort dingen vind ik geweldig. Kleine dingen, zoals rijmpjes, liedjes, gezegden, gebruiken en rituelen, leven door in ons collectief geheugen, terwijl we de geschiedenis ervan misschien al vergeten zijn. Het maakt ons wie we zijn. Het maakt een volk een volk. Dat is toch prachtig?

Matschgerer: erfgoed beschermd door UNESCO

Tijdens mijn laatste bezoek aan Oostenrijk verkende ik de regio Hall-Wattens. Ik had geluk, dat weekend zou de Matschgerer stoet plaatsvinden. Een carnavalsstoet die er nog steeds zo uitziet als een eeuw geleden.

Matschgerer is iets unieks. De sfeer die er hangt is heel moeilijk te beschrijven. Ja, er klinken moderne beats door de luidsprekers en hier en daar zie je mensen in van die polyester carnaval kostuums. Maar dan wijkt de menigte en komen de traditionele figuren tevoorschijn. Mannen in houten maskers en handgemaakte kostuums. Ze beelden uit hoe de seizoenen verstrijken. Heksen vegen de winterkoude weg met hun bezems, berentemmers temmen wilde beren, die symbool staan voor de winter.

Het Matschgerer carnaval heeft iets magisch. De maskers en kostuums drukken tradities en rituelen uit. De symboliek is niet mis te verstaan: de barre winter moet plaatsmaken voor de frisse vruchtbaarheid van de lente. Het geheel heeft iets heidens, iets wild. Het van dichtbij meemaken is een ervaring die ik nooit zal vergeten.

Droom nu

Je moet maar een dag rijden voor je Oostenrijk bereikt. En nu de nachttrein Brussel-Wenen er is, reis je zelfs slapend naar het land. Oostenrijk ligt dichtbij en is toch zo anders dan ons eigen België. Niet moeilijk dat zo veel Belgen dol zijn op het land.

En toch is Oostenrijk is nog nooit zo ver weg geweest als nu, tijdens de corona crisis. Al wat we kunnen, is dromen dat die grenzen snel weer opengaan en we veilig kunnen reizen, dat we weer veilig kunnen thuiskomen in Oostenrijk.