De klimaatveranderingen en de brandstofcrisis doen ons naar alternatieve manieren van reizen grijpen. Veel van die alternatieven zijn recente ontwikkelingen, maar hier en daar halen we inspiratie uit ons eigen verleden. Zo zeil je met Fair Ferry de wereld rond op een oud, gerenoveerd zeilschip.

Het is nog vroeg wanneer ik in IJmuiden, bij Amsterdam, uit de auto stap. Er staat een strakke wind, die de schepen aan de kade doet dansen. Eén van die schepen is het zeilschip Morgenster, een gerenoveerde haringlogger van Fair Ferry.

De Morgenster ziet er nog het meeste uit als een piratenschip. De zeilen hangen opgerold aan de masten en de vele, vele scheepstouwen zitten netjes vastgeknoopt aan de relingen. Een groot stuurwiel siert het dek en een houten zeemeermin kronkelt zich rond de boeg.

Een oud zeilschip

Via een ijzeren loopplank stap ik van de kade op het dek. Er staat koffie en thee klaar en een doos koekjes. Ik neem een kopje thee en een koekje, maar niet te veel, want ik word snel zeeziek en ik wil het lot niet tarten. Langzaam loopt het dek vol met zeevaarders.

Vandaag maakt de Morgenster een proefvaart op de Noordzee. Aan boord zijn mensen die interesse hebben in een langere reis met Fair Ferry of mensen die het gewoon eens willen proberen. Terwijl iedereen vrolijk zit te kletsen met een hapje en een drankje, vaart de Morgenster op de motor de haven van IJmuiden uit. De Noordzee op.

Zeilen gezet

Zodra we ver genoeg op zee zijn, knoopt de bemanning de scheepstouwen los en worden de zeilen één voor één gezet. De wind blaast de zeilen bol en trekt de touwen strak. De Morgenster gaat schuin hangen en klieft door de lage golven. In het water zie ik de kleine, glanzende vinnen van bruinvissen.

Ik zoek me een plekje op de voorsteven. Ik heb niet het beste evenwicht en het deinende dek onder mijn voeten is een flinke uitdaging. Maar dat geeft niet want ik geniet van de wind in mijn haren, van de zilte geur van de zee, van de bemanning die om mij heen in de weer is met de zeilen. Na een paar uren keert de Morgenster de voorsteven huiswaarts. De golven zijn hoger nu en de boeg knikt op en neer. Op en neer.

Klim de mast in

Zodra we de luwte van de haven weer bereikt hebben, worden de zeilen gestreken en vaart de Morgenster weer op motor tot aan de kade. Terwijl de bezoekers van boord gaan, klamp ik de kapitein aan. Ik wil de mast in.

Ik krijg een klimharnas aangemeten en een korte instructie over het werken met de knijpmusketon. Voor ik het weet sta ik op de reling. Achter me de koude wateren van de haven, voor me de want die naar het kraaiennest leidt. Ik haak de musketon vast en begin te klimmen.

Ik klim tot aan het kraaiennest. Daar hou ik halt en kijk ik uit over de haven. De wind doet de Morgenster onder me een beetje dansen en ik moet me goed vasthouden. Meeuwen vliegen tussen de masten door. Het voelt alsof ik op de topje van de wereld sta. Zeilen is geweldig.

Fair Ferry

Fair Ferry is een maatschappij die verschillende ferryroutes aanbiedt op hun zeilschepen. Omdat de vaarten grotendeels op windkracht gebeuren, is Fair Ferry een ecologisch alternatief voor wie wel wil reizen, maar geen grote voetafdruk wil achterlaten.

Fair Ferry beschikt over vijf zeilschepen die allemaal ongeveer 100 jaar geleden voor het eerst ter water gingen. De meeste van die schepen waren oorspronkelijk gebouwd voor de visserij, en werden later omgebouwd naar passagiersschepen.

De zeilschepen zijn comfortabel uitgerust met alles wat je nodig hebt voor een vaart van enkele dagen tot zelfs enkele maanden lang. Aan boord vind je telkens een uitgeruste keuken, een eetzaal en verschillende kajuiten met slaapplaats voor twee tot vier gasten.

Fair Ferry biedt verschillende routes aan langs de westkust van Europa, naar Londen en naar de Caraïben. Je kan de routes telkens helemaal afleggen, of een deel van route afleggen en met het vliegtuig of de trein terug naar huis keren.

Leren zeilen

Zeilen is veel werk. Elk schip heeft een ervaren bemanning aan boord, maar de gasten worden uitgenodigd om de handen uit de mouwen te steken en te helpen met het tuig of het sturen. Vele handen maken het werk licht en bovendien is zeilen geen kijksport, maar een doesport. Zeker wanneer je langer op zee bent, kan je een deugddoend ritme vinden in het dagdagelijkse reilen en zeilen.

Omdat de snelheid van het zeilschip afhankelijk is van het weer en de zee, is het moeilijk om een exacte vaartijd te berekenen. Wil je een langere zeiltocht maken met Fair Ferry, dan heb je enkele dagen speling nodig. Heb je je zeebenen nog niet, dan moet je er ook rekening mee houden dat je misschien een tijdje zeeziek zal zijn. Maar ook ervaren zeerotten voelen hun magen soms klotsen wanneer het stormt. Dat hoort er bij en gelukkig gaat het vaak snel weer over.

Allemaal aan boord!